Wonen doen we nogal onbewust. Een beetje douchen, koken, slapen, schoonmaken en als er iets kapotgaat bellen we wel iemand. Ik vroeg mezelf altijd af welk huis me het leukst leek om in te wonen, maar de stap ervoor sloeg ik over. Huizen zijn de norm in Nederland, de hele samenleving is ermee ingericht. We hebben zelfs maar één woord voor verhuizen: van huis naar huis. Maar waarom een huis als het veel origineler, goedkoper en groener kan?
Nieke is afgestudeerd antropologe en reist de wereld rond. Op haar blog It’s our Nature schrijft ze over haar zoektocht naar onze natuur en haar ervaringen met (duurzaam) wonen zonder huis. Samen met haar moeder maakt ze ook de podcast ’t Geluksmoment over gezondheid en lekker in je vel zitten.
Leven in een stad is bijna niet meer houdbaar. De huurprijzen stijgen zonder eind in zicht en het wordt steeds duidelijker dat we onze leefstijl moeten vergroenen. Een paar jaar geleden begon ik daarom vraagtekens te zetten bij het concept van een huis, stenen muren, huur, cv-ketels en zelfs bij het idee van een adres. Ik ging op zoek naar een alternatief om te wonen, al was het lastig buiten dit hokje te denken. Hoe kan je wél leven in een stad, maar niet in een huis? Wat is er nog meer mogelijk?
De afgelopen jaren woonde ik niet in huizen. In Amsterdam woonde ik op een boot van ongeveer 11 meter lang. Het is net een klein appartement met een apart slaapkamertje in het vooronder, een keuken en een badkamer. In Spanje woonde ik in een bus omgebouwd tot camper. Ze is een stuk kleiner dan de boot, 6 meter, maar heeft ook een keuken, badkamer en een aparte slaapruimte. In Mexico ontdekte ik nog een bijzonder alternatief voor een huis en werd ik uitgenodigd door grotbewoners. In dit blog deel ik mijn ervaringen met je van mijn eerste jaren zonder huis.
Wonen op een boot
Januari 2020, Amsterdam Noord
Onder de dekens is het lekker warm, maar mijn adem blijft als een witte wolk boven mijn gezicht hangen. Toch maar opstaan, want de kachel gaat niet vanzelf aan. Ik vul de brandstof bij en met een aansteker steek ik de lont aan. Sinds een week heb ik stromend water, dus ik hoef niet naar buiten voor een douche. Ik probeer de geiser aan te steken, maar er gebeurt niets. Uiteindelijk toch maar even naar de gastank kijken. Aha, die is leeg.
Zo makkelijk was dat niet, stromend water krijgen in mijn boot. Of nou ja, het is misschien heel makkelijk, maar niet voor mij. Sinds ik mijn boot gekocht heb, kom ik er elke dag weer achter hoe weinig ik weet. Van elektriciteit, leidingen, geisers, en zelfs van schroefjes weet ik niets. Maar ken je dat gevoel van voldoening dat je krijg nadat je zelf iets hebt gefikst, van begin tot eind? Al is het maar dat IKEA-bed dat je zelf in elkaar hebt gezet. Sinds ik de boot gekocht heb loop ik constant met dat gevoel rond. Alles is van jou en door jou opgebouwd. Na een tijdje heb je zo veel kennis, zelfs van wat ooit te ingewikkeld leek (zoals een motorblok). Voldoening en het gevoel van vrijheid en onafhankelijkheid winnen het van de stress.
Aan boord lijkt elke morgen op zondagmorgen. Het haventje waar ik lig is klein en de kerkklokken klinken vanuit het wijkje aan wal. De grote bonte specht zie je bijna iedere dag wel, en in de lente komt er dagelijks een zwanenkoppel met hun kleintjes langs. Je kan zo groen leven als je maar wilt. Je hebt al je energieverbruik zelf in de hand en met een zonnepaneel zou je zelfs helemaal van de elektriciteit van de kade af kunnen. Op een boot wonen voelt als kamperen midden in de natuur, maar dan comfortabeler.
Wonen in een camper
Oktober 2020, Andalucía, Spanje
Het regent vandaag en de zee is onstuimig. Ik zoek de weervoorspellingen op en zie dat El Palmar vandaag fantastische golven krijgt. We starten de bus en laten de motor even opwarmen. Voordat we kunnen vertrekken moet ik de kastdeurtjes, gitaren en apparatuur vastzetten zodat niets verschuift of kapot valt tijdens het rijden. Onderweg rijden we langs onze favoriete plek: een groot meer waar flamingo’s, lepelaars en ooievaars overwinteren.
Er zijn nou eenmaal meer verharde wegen dan waterwegen, dus een bus geeft meer vrijheid dan een boot. Deze vrijheid voelde maar al te goed, dus staat de bus van mijn partner en mij inmiddels in Spanje. We hebben een composttoilet, douche, verwarming en natuurlijk elektriciteit. Bovenop het dak ligt een gigantisch zonnepaneel dat ons zelfs genoeg energie levert op een grauwe dag zonder zon. We overnachten bijna elke nacht op het strand en rijden overdag naar de stad voor onze boodschappen en flamencolessen. Elke avond kiezen we opnieuw het mooiste plekje uit voor ons huis op wielen.
Leestip: meer blogs over het ombouwen van en reizen in een busje.
Leven in een grotwoning
April 2021, Mexico
Ik was ervan overtuigd dat ze arm waren en geen huis konden betalen. Maar de familie die in Mexico in de berg woont heeft genoeg geld. De vrouw des huizes lacht: “Wonen in een berg is slim. Het blijft koel in de zomer en warm in de winter.” Ze nodigt ons uit voor een kijkje in haar huis. Niet alleen in Mexico, maar bijvoorbeeld ook in de stad Granada in Spanje bestaat er een gemeenschap. De huizen zijn ruimtes uitgehouwen in rotspartijen. Er staat een fornuis, een paar bedden, er is een woonkamer en achterin een douche. Geen douche zoals je nu waarschijnlijk voor je ziet. Het is een bak gevuld met water en een kleiner bakje waarmee je het water over jezelf heen kan gooien. Op de meeste plekken in de wereld is deze manier van douchen heel gewoon, maar het is best even wennen.
We zitten in een huizenbubbel. Het is best lastig je een leven voor te stellen zonder. In Nederland kunnen we geen berghuis bouwen, maar er is wel meer mogelijk dan de huizen waaraan we gewend zijn. De Nederlandse wet verplicht je om op een fysiek adres (lees: huis) ingeschreven te staan. Dit maakt de samenleving leesbaar en bestuurbaar. Toch wonen er al jaren mensen in vakantie- en tuinhuisjes en ook de boot en bus community wordt in Nederland steeds groter. Waar je staat ingeschreven en waar je vervolgens wilt verblijven kan je zelf bepalen.
Stel, álles kan… Waarin zou je het liefst wonen?
Wonen in een huis lijkt misschien wel simpeler, maar wie eenmaal besluit het roer in eigen handen te nemen wil nooit meer terug.