In Kyoto zie ik jong en oud gekleed in de meest schitterende kimono’s. Niet alleen Japanners dragen deze kleding, ook veel toeristen wagen zich eraan. Het doet me denken aan toeristen die in oud Hollandse klederdracht op de foto gaan in Volendam, maar klopt dat wel? Is het dragen van een kimono in Japan slechts een toeristische attractie of is het vandaag de dag nog steeds onderdeel van de Japanse cultuur?
Ik besluit op onderzoek uit te gaan door mezelf te laten kleden in deze kleurrijke jurk. Bij de Kimono Rental Wargo in het oude geisha district Gion mogen Valentijn en ik een dag lang een kimono lenen. Na het lezen van Een dagboek van een geisha van Arthur Golden, dagdroomde ik over hoe de mooiste geisha’s in hun zijden kimono’s vroeger door Gion liepen, onderweg naar een avond vol entertainment in afgelaten theehuizen.
Kimono’s; toen en nu
Vooral in de 18e en 19e eeuw waren geisha’s (letterlijk ‘kunstpersoon’, een vrouw geschoold in Japanse klassieke muziek, dans en zang) van de partij bij feesten en speciale gelegenheden. Altijd gekleed in de mooiste kimono’s. De kimono was het kunstwerk dat een geisha compleet maakte. Maar niet alleen geisha’s dragen kimono’s, in heel Japan dragen mannen en vrouwen deze klederdracht. Ook vandaag de dag, al zij het in veel mindere mate. Voor iedere gelegenheid zijn er verschillende soorten, stoffen en kleuren waaraan status en identiteit afgelezen kan worden. Zo kan een kenner bijvoorbeeld aan de print of het strikken van de obi (het ceintuur) aflezen uit welke klasse iemand komt.
De kimono industrie
Eenmaal binnen bij de Kimono Rental Wargo blijkt al snel dat de status en identiteit hier te koop zijn. De kimono verhuurwinkel loopt als een geoliede machine waarbij we verwacht worden snel een keuze te maken uit het rek vol kleurrijke kimono’s. De kleding is gesorteerd op maat en stof. Voor de zijden kimono’s betaal je al snel tientallen euro’s extra.
Ik laat mijn hand langs de meters stof glijden en zoek naar een kleurrijke kimono die niet al te extreem is voor mij. Het opvallende aan kimono’s zijn de uitzonderlijke kleurencombinaties en patronen. Maar aangezien zwart de overhand heeft in mijn kledingkast, kies ik voor een redelijk simpele kimono. Valentijn doet hetzelfde bij de mannenafdeling.
Een medewerkster leidt ons vervolgens naar de hoek waar ik een obi mag uitzoeken. Hier geldt ook hoe beter de kwaliteit van het ceintuur, hoe hoger de extra toeslag die bovenop de standaard prijs komt. Ook het vervullen van de wens om een imposantere strik te krijgen kost extra yen. Net als iedere extra vlecht in je haren of het lenen van een bijpassende paraplu. Wij besluiten daarom bij het basispakket te blijven, wat gelukkig alsnog genoeg keuze oplevert.
Mijn ervaring in een kimono
Mijn kleedster loopt met mijn kimono en obi op haar arm voor mij uit naar de vrouwenkleedkamer. Een taalbarrière weerhoudt mij van het stellen van al mijn prangende vragen over de Japanse cultuur. Eenmaal binnen trekt ze me om te beginnen een witte nachtjapon aan; over mijn spijkerbroek en langemouwen shirt, die ik vanwege de kou besluit aan te houden. Japanners kleden zich ongeacht de buitentemperatuur op het kalenderseizoen, maar ik ben er niet zeker van of ik ook daadwerkelijk een winterkimono heb uitgekozen. Wie mooi wil zijn, moet kou leiden.
Over mijn witte nachtjapon komt een dunne, katoenen badjas die strak om mijn middel wordt vastgeknoopt. Om de obi uiteindelijk op zijn plek te houden krijg ik ook een soort handdoek om mijn middel. Met mijn armen nog altijd in de lucht om mijn kleedster te helpen, hap ik zo onopvallend mogelijk naar adem. Wie mooi wil zijn, moet ook haar adem inhouden. Daarna is het tijd voor mijn kimono. Kimono’s hebben niet echt maten, te lange stukken worden simpelweg opgevouwen en verborgen onder de obi. Dit ceintuur wordt wederom strak aangetrokken en met een standaard, maar alsnog schitterende, strik op mijn rug vastgebonden.
Gehuld in mijn nieuwe outfit word ik terug gestuurd naar het andere vertrek, waar twee vrouwen zich op mijn haar storten. Als laatste mogen we een tasje en slippers uitzoeken. Helaas hebben ze geen vrouwenslippers in mijn maat, wat resulteert in extra kleine en onhandige stapjes wanneer we het pand verlaten. De eindtijd wordt ons nogmaals op het hart gedrukt: want wanneer we slechts één minuut te laat terug zouden zijn, zouden we een boete moeten betalen.
Op de foto in klederdracht
Onhandig en lang niet met dezelfde flair als de Japanse dames, stap ik de winkel uit. Ons plan is een rondje park en tempels te doen in de wijk van de winkel. Fietsen gaat niet in mijn nieuwe outfit en ver lopen ook niet op mijn te kleine slippers. Ik voel me bekeken, maar ik bekijk mezelf ook in iedere reflectie. Japanners lachen vriendelijk naar ons en anderen geven ons nieuwsgierige blikken. Precies hetzelfde doe ik bij anderen in kimono’s, dus op zich niks geks. Het is gewoon een erg mooie outfit.
Bij de ingang van het park zijn wij lang niet de enige toeristen in kimono. Hele gezinnen paraderen verkleed en met een fotograaf achter zich over de bruggetjes. Verliefde stelletjes maken Instagrammable foto’s in hun mooie outfits. Eigenlijk zijn alle mensen in kimono’s in de weer met hun fotocamera, iets waar wij zelf ook aan mee doen. Wat dat betreft is het dus niet veel verschillend van de toeristische attractie in Volendam.
Japanners in kimono
Maar behalve dat toeristen zich in kimono op de foto zetten, doen Japanners dit zelf ook. Iets wat in de Nederlandse klederdracht volgens mij toch een stuk minder het geval is. De Kimono Rental Wargo beweert zelfs dat 90% van hun klanten Japanners zijn die een dag rond willen lopen in kimono of voor een speciale gelegenheid een mooi kledingstuk huren.
Mijn Japanse vriendin en haar moeder beamen dit bij een dinnertje in Tokio. Zij zelf hebben ook een kimono gehuurd in Kyoto; ‘omdat dat nou eenmaal leuk is’. Japanners dragen sowieso nog redelijk vaak kimono’s. Wanneer een vrouw op haar twintigste volwassenen wordt, viert ze dat in een kimono. Ook bij bruiloften en begrafenissen is dit nog steeds een veel gedragen kledingstuk en Valentijns docenten op de Kyoto Seika University dragen soms ook een kimono of yakuta (de minder formele variant van een kimono) wanneer ze voor de klas staan.
Hoewel kimono’s nog zelden dagelijks worden gedragen (uitzonderingen voor hen die het beroepsmatig dragen), is het vandaag de dag nog steeds een gerespecteerd kledingstuk. Het is een stukje levend cultureel erfgoed. Niet springlevend, maar levend genoeg om de symbolen en de schoonheid die kimono’s in zich dragen niet te vergeten. Hoewel ik deze culturele achtergrond heel erg miste bij het huren van onze kimono’s bij Kimono Rental Wargo, denk ik wel dat deze toeristische kimono-industrie een hulpmiddel is om dit stukje erfgoed in leven te houden. Misschien dat ik binnenkort ook maar eens een bezoekje breng aan Volendam.
Zou jij een kimono willen dragen?
Lees ook mijn andere blogs over Japan:
De samoerai leeft voort in Kyoto
5 dagen in een zen-retraite in Japan
Rebelleren in de onsen in Kyoto
Fotoblog: de bordendragers van Japan
Praktische informatie kimono huren
Wij droegen kimono’s van de Kimono Rental Wargo. Ze hebben 17 winkels door heel Japan, waarvan wij die in Gion, Kyoto bezochten. Het standaard koppel pakket dat wij hadden koste 5600 yen (ongeveer €45). Reis je alleen? Eén kimono huren kost ongeveer €23. Hierbij kan de prijs oplopen afhankelijk van hoeveel extra’tjes je wil. Kijk voor actuele prijzen en meer informatie op de website van Kimono Rental Wargo.
Voor mijn blog is mede mogelijk gemaakt door Kimono Rental Wargo. Het artikel is onafhankelijk en in alle eerlijkheid geschreven.
3 comments