Een paar keer per dag is het fika-tijd in Zweden, wat vrij vertaald ‘koffie drinken’ betekend. Maar vertaald wordt dit woord niet. De hele ‘cultuur’ rondom het fika-festijn kan namelijk niet worden meegenomen in de vertaling. Voor Zweden is fika dan ook niet zomaar een bakkie koffie drinken, het is een moment van rust waar dat kopje geurende, zwarte koffie in combinatie met een lekkernij centraal staat. Het liefst in het bijzijn van vrienden of familie.
Tijdens onze reis door Zweden hebben we menig fika momentjes gehad. Onze koffie-ontgroening vond plaats op de eerste stop van onze roadtrip door Zweeds Lapland: Burträsk. Nog geen jaar geleden nam het Nederlandse stel Egberd en Sandra Burträsk Camping over. Een rustige plek gelegen aan een schitterend meer. Ze hebben het Zweedse koffie momentje overgenomen, maar wel met een sterke bak koffie zoals die in Nederland vaker gezet wordt. Voor de liefhebbers wordt thee geschonken, en rondom een schaal verse broodjes vertelt het stel hun emigratie avonturen.
Met de kilometers die we maken tijdens onze reis, volgen ook de nodige bakken koffie op bijzondere plekken. We worden uitgenodigd voor een fika op Stormyrberget Farm in Piteå. Een plek waar de combinatie tussen het boerenleven en toerisme is gevonden. Wanneer ik de eigenaresse vraag wat het verhaal achter fika is kijkt ze me ietwat verward aan. ‘Fika is gewoon een pauze momentje’ zegt ze. ‘Je komt even allemaal samen, drinkt koffie, eet wat..’ Ze doet alsof het niets bijzonders is en ik kijk naar mijn porseleinen kopje koffie in mijn ene hand en een schoteltje cloudberries met karamelsaus in mijn andere. Deze pauzes ken ik niet in Nederland!
Tijdens ons bezoek aan Geunja Sámi Eco Lodge kregen we wederom koffie, iets wat de Sami (de inheemse bevolking van Sámpi, het gebied wat beter bekend staat als Lapland) hebben overgenomen van de Zweden. Ann-Kristine, onze host, vertelt dat Fika vroeger een dure aangelegenheid was: ‘Het was koffie drinken met keuze uit zeven verschillende soorten koekjes. Vandaag de dag is het gewoon koffie met iets lekkers wat je deelt met gasten, vrienden of familie’. Een cloudberrie-lekkernij stond wederom voor mijn neus te wachten om opgegeten te worden. Ik kan wel wennen aan die fika!
Hoewel de koekjes-keuze dus ietwat veranderd is, wordt het rustmoment wat gepaard gaat met fika van generatie op generatie doorgegeven. Zweden nemen bewust pauze om koffie (of thee) te drinken, even te socializen en met aandacht iets lekkers te nuttigen. Zelf zien de Zweden die ik er over sprak fika niet als iets speciaals; iedereen groeit er immers mee op. Het is koffie met gezelligheid; en net zoals ‘gezellig’ niet naar het Engels te vertalen is, is ‘fika’ niet te vertalen uit het Zweeds.
Leuk, we love fika!
Jazeker! Ik heb het vandaag even geïntroduceerd op mijn werk haha
Leuk artikel, ik heb hem gedeeld op mijn pagina.
Leuk, thanks! (:
Fika is een momentje dat wij bij mijn vrouw op kantoor ook hebben ingevoerd. We proberen er zoveel mogelijk aan te denken, maar we zitten soms aardig in een flow dat we eraan voorbij gaan. Niet erg, dan pakken we een alternatief Fika-moment. Even ontfocussen en ontpluggen. En even geen werk, dus 🙂
Klinkt goed! Ik heb het vandaag ook geïntroduceerd op mijn werk. Het kost enige moeite iedereen mee te krijgen wegens de drukte, maar uiteindelijk was het heel fijn! Toch proberen om deze er dagelijks in te houden (:
Leuk verhaal.
Dankjewel Leen!